Haciz borcum var mı? Maaşımın ne kadarına haciz konulabilir?

Haciz borcum var mı? Maaşımın ne kadarına haciz konulabilir?
Haciz borcum varmı?
Maaş haczi işverenin eline ulaştığında, işveren anında Alacaklı’nın avukatına bir yazı yazacaktır. Bu yazıda işçinin maaşında halihazırda bir haciz olup olmadığını, maaşınızın 4/1’ini ve yan haklarınızın tamamını kesip Alacaklı’nın haciz yazısında belirtilen hesap numarasına yatıracağını bildirir. Aynı anda da işçisini gelen tebligat hakkında bilgilendirir ve kesinti yapacağı bilgisini verir.

Maaş nedir?
Maaş; bir kişiye yaptığı işin karşılığı olarak, düzenli şekilde ödenen para. Ücret ise genel anlamıyla maaşı ve ikramiye gibi diğer ödeme çeşitlerini de kapsar. Maaş, İşveren tarafından, çoğunlukla günlük, haftalık veya aylık şekilde ödenir. Maaşın miktarı genellikle bir iş günü veya saati baz alınarak hesaplanır. Günlük olarak ödenen maaşa yevmiye denir. Ekonomide, belirli ve uzun bir sürede (genellikle takvim yılı) elde edilen mal ve para miktarını belirtmekte kullanılan gelir ve kazanç sözcükleri de gündelik kullanımda zaman zaman maaş ile eş anlamlı olarak kullanılır.

Eğer daha önce işverenin eline işçi ile ilgili başka bir haciz ulaştıysa Alacaklı’nın avukatına kaçıncı sırada olduğunu bildirir bir yazı yazar. Aynı anda birden fazla haciz işlemi yürütülemez. İşveren işçi ile ilgili eline geçen haciz yazılarını sırayla yürütür. İlk gelen haciz işlemi önce yürütülür ve işverene ulaşma sırasına göre işveren kesintileri yapar ve Alacaklı’lara sırayla öder. Bir haciz ödenmeden diğerine geçemez.

İşveren maaşın 4’te 1’ini yani %25’ini haciz tebligatındaki verilen IBAN’a yatırır ve daha fazlasını kesemez.

Eğer bir gün işten ayrılırsanız ve ücretin 4/1’inin ve ücret benzerlerinin tamamının icraya ödeneceğinin dışında yıllık izin ücreti, ihbar-kıdem tazminatı vb. ne alırsanız bunların tamamının icraya ödeneceğini unutmayın. İcra sadece maaşa değil tüm ödemelere uygulanır. Kıdem tazminatı ise ücret dışında sayılmaktatır. Bir çok mahkeme kararında “kıdem tazminatı da nafaka haricinde ücret gibi değerlendirilir ve haczedilemez” denmiş fakat yargıtayca bozulmuştur. Yani kıdem tazminatınızın tamamı haczedilebilir.

İşveren sadece ücret değil, tüm ödemelerin toplamını alır dedik. Bunların vergi ve SGK kesintilerini gerçekleştirdikten sonra işçinin net alacağının dörtte birini Alacaklı’ya öder. Kalan rakamdan varsa diğer kesintiler (örneğin işçinin kendi şirketinden yaptığı ürün alımları, ücret avansı gibi) yapılır ve işçiye ödenir. Yani ilk olarak Alacaklı’nın alacağı ödenir. Sonra varsa şirketin kesintileri yapılır. Burada netleştirmek gereken birşey var. Ücret avansı bir kesinti değildir. Erken ödenmiş bir paradır ve ay sonundaki ücretten kesilebilir. Ücret avansı bir haciz değildir. Bu nedenle ay sonunda işçinin eline maaşının 4’te 3’ünden azı geçebilir. Burada 4’te 1 kuralı haciz için geçerlidir. Avans da bir kesinti gibi görünse de maaşın erken ödenmesinden ibarettir.

Peki haciz ve icra gibi konulara alışkın olmayan ve ne yapacağını bilemeyen işçiye ne gibi tavsiye de bulunabiliriz?

İlk olarak; eğer ortada bir haciz/icra yazısı varsa demek ki işçi borcunu ödemedi ve yasal süreler de doldu ve hatta iş icra aşamasına geldi. Demek ki borcun ödenmeyeceğinin kesinleşmesinden sonra bir miktar zaman geçti. Bu da ne demek? Faiz demek. Yani gelen icranın bir kısmı gecikme faizi. Hatta gelen tebligatın üzerinde yazan borç kesinleşmiş borç değildir. Genellikle işçinin ödeyeceği borç icra yazısında görünenden daha fazladır.

Burada yapılması gereken işveren işçiyi haciz bilgisi vermek için aradığı anda işçinin icra yazısının bir fotokopisini almalı ve Alacaklı’nın hukuk bürosu/avukatı ile görüşmelidir. Bu noktada mutlaka avukat ile pazarlığı tavsiye ediyorum. Eğer işçinin birikmiş bir parası varsa bu borcu hemen kapatacağını söylerse daha az bir ödeme ile borçtan kurtulabilir. Birikmiş parası yoksa bile yine de pazarlık yapabilir ve daha azına anlaşabilir. Burada şu önemli, eğer işveren haczi uygular ve ödeme yapmaya başlarsa Alacaklı avukatı kesinlikle indirime yanaşmaz. Çünkü işverenin ödemeyi yapacağını ve yapmazsa Alacaklı’nın işverene yasal bir takip başlatabileceğini bilir.

Kısacası icra avukatını arayın. İndirim isteyin. Ödemeyi işverenin değil kendinizin yapacağınızı söyleyin. İşverenin alacaklı avukatı aramasını ve anlaşmanızı doğrulamasını isteyin. Çünkü işveren kendini riske etmek istemez ve ödemeyi yapmak ister. Karşı taraf ile yazışmadan da buna ikna olmaz.

Peki kanunlarla belirlenmiş bir ortamda alacaklı işvereni bulmuşken neden böyle bir anlaşmaya yanaşıyor? Cevap aynı… Çünkü burası Türkiye…

Çünkü Alacaklı işçiyi kovalamaktan yoruluyor. İşçi durmadan iş değiştiriyor. Her seferinde bunun SGK’dan araştırılması, yeniden tebligat çıkarılması, avukat masrafı üstelik sürekli alacağa faiz işliyor ve 10 lirayı ödeyemeyen işçi 20 lirayla muhattap duruma geliyor. Bazen işçi sigortasız çalışıyor. Alacaklı’nın haczedebileceği resmi bir maaş bile olmuyor. Alacaklı da mecburen alacağını alabileceğini hissettiğinde zararın neresinden dönülse kârdır deyip üçe beşe bakmıyor. İndirime gidiyor.

Yapılması gereken alacaklı avukatı aramak ve ödemek istiyorum ama durumum budur demek. Ben şahsen işverene haczi ödetip yine de indirim alan da gördüm. Dürüst olduğunuzu ve samimi bir şekilde ödemek istediğinizi fakat durumunuzun olmadığını söyleyin. Kimsenin iş garantisi yok. Yarın işsiz kalırsanız Alacaklı az da olsa aldığı parayı da kaybedeceğini bildiğinden “size olan sevgisinden” indirim yapma yoluna gidecektir. Denemekten zarar gelmez.

Bağkur ve ssk emekli aylıklarına haciz konulabilir mi?
Hayır konulamaz çünkü 5434 Sayılı Emekli Sandığı Kanunu’na göre aylık alan memur emekli, dul ve yetimleri için haciz yasağı hükmü uygulanmıyor. Anayasa Mahkemesi, verdiği kritik kararla emekli, dul ve yetim aylıklarını hacizden korumuş oldu.
Bir emekli örneğin kredi kartı borcu sebebiyle takibe uğrarsa, bu borç için maaşına haciz konamıyor. Ancak Halk Bankası, açtığı bir davada yasanın bu hükmünün Anayasa’nın eşitlik ilkesine aykırı olduğunu iddia etti. Mahkeme bu iddiayı ciddi buldu ve konuyu Anayasa Mahkemesi’ne taşıdı.

Bugüne kadar olduğu gibi, SSK ve Bağ-Kur emeklisinin maaşlarına bundan sonra da haciz konulamayacak.

Sadece emekli, dul ve yetimin izni olursa haciz uygulanabilecek.

Aylıklara haciz konamayacak
5510 Sayılı Kanun’un 93. Maddesi : Gelir, aylık ve ödenekler; 88′inci Madde’ye göre takip ve tahsili gereken alacaklar ile nafaka borçları dışında haczedilemez.

Bu fıkraya göre haczi yasaklanan gelir, aylık ve ödeneklerin haczedilmesine ilişkin talepler, borçlunun muvafakati bulunmaması halinde, icra müdürü tarafından reddedilir” deniliyor. Buna göre SGK tarafından ödenen aylık ve gelirlere, sadece SGK’ya olan borçlar ve nafaka borçları için haciz konabiliyor.

Bir emekli örneğin kredi kartı borcu sebebiyle takibe uğrarsa, bu borç için maaşına haciz konamıyor. Ancak Halk Bankası, açtığı bir davada yasanın bu hükmünün Anayasa’nın eşitlik ilkesine aykırı olduğunu iddia etti. Mahkeme bu iddiayı ciddi buldu ve konuyu Anayasa Mahkemesi’ne taşıdı.

Memur emeklisinin maaşına haciz konulabiliyor.
5434 Sayılı Emekli Sandığı Kanunu’na göre aylık alan memur emekli, dul ve yetimleri için haciz yasağı hükmünün uygulanmıyor.

Aylık ve gelirlere haciz konmasını engelleyen yasa hükmü 5510 Sayılı Kanun’da yer alıyor.

Memur emeklileri 5434 Sayılı Kanun’a göre aylık alıyorlar. Bu kanunda ise aylıklara haciz konulamayacağı veya haczin emeklinin iznine tabii olduğu yönünde bir düzenleme bulunmuyor.

Memurlar için öteden beri haciz uygulandığı gibi, bundan sonra da uygulanmaya devam edecek.

5434 Sayılı Kanun’da yapılacak değişiklikle, diğer emeklilerle eşitlik sağlanması yerinde olacaktır.

E-Haciz Nasıl Kaldırılır?
E Haciz sorgulaması yaptıktan sonra banka hesaplarınızda eğer haciz görürseniz bu aşamada da akıllarınıza bu hacizi nasıl kaldıracağınız gelebilir. E-haciz kaldırma konusunda çeşitli bilgiler ve detaylar bulunmaktadır. Bu detayların tamamına değindiğimiz e-haciz nasıl kaldırılır isimli yazımızı okumanızı tavsiye ederiz. E haciz kaldırma hakkında net bilgiler bulabileceğiniz makalemiz sayesinde banka hesaplarınızdaki e haciz bloğunu kaldırabilirsiniz. E-Haciz kaldırma yöntemleri hakkında bilgiler ve daha fazlası yazımızda. Aklınıza takılan tüm soruları altta bulunan yorum bölümünden bizlere iletebilirsiniz.

İcra dosyası sorgulama yapmak ve diğer sorularınıza cevap bulmak için aşağıdaki bağlantıyı kullanarak UYAP ve EDevlet sistemine girebilirsiniz.
✓ UYAP Vatandaş Portal giriş
✓ EDevlet Davalarım – Mahkeme Dava Dosyası Sorgulama
✓ GİB Vergi Dairesi – E-Haciz Sorgulama
✓ EDevlet Banka Hesaplarına Uygulanan Elektronik Haciz Sorgulama (e-haciz Banka)