Dolandırıcılık

Dolandırıcılık
Dolandırıcılık, en genel anlamıyla aldatma amacı ile yapılan kasıtlı eylemlerdir. Dolandırıcılık, türlerine göre farklılık gösterebilmektedir. Arkeoloji, edebiyat, emlâk, belge sahteciliği vb. dolandırıcılık türleri vardır. Dolandırıcılık suçu Türk Ceza Kanununda 157 ve 158. maddelerde düzenlenmiştir.

Dolandırıcılık Suçu Nedir?
(TCK m.157-158) Dolandırıcılık suçu, failin hileli davranışlarla bir kimseyi aldatması, mağdurun veya başkasının zararına olarak kendisine veya başkasına yarar sağlamasıyla oluşur
✓ Nitelikli dolandırıcılık suçu ise suçun belli dini, sosyal, mesleki, teknolojik araçların veya kamu kurumlarının araç olarak kullanılarak işlenmesidir.

Dünyadaki En Ünlü 9 Dolandırıcı
Frank Abagnale : Hiçbir eğitim almadan zamanın en büyük havayolu şirketlerinden birinde aylarca pilotluk yaptı. Bu işten sıkılınca çok ünlü bir hastanede doktorluk yapmaya başladı. Bundan da sıkılınca savcılık yaptı. Tabii ne tıp ne hukuk eğitimi vardı.
Sülün Osman : Anadolu’dan İstanbul’a gelen saf insanlara Boğaziçi Köprüsü, Galata Kulesi, tramvaylar, vapurlar, saat kuleleri gibi yapıları satıyordu.
George Parker : Amerika’nın Sülün Osman’ı diyebileceğimiz George Parker. New York şehrinin en ünlü yapılarından Metropoliten Müzesi, Özgürlük Anıtı ve Brooklyn Köprüsü’nü birkaç kez sattı.
Charles Ponzi : Saadet zinciri olarak bilinen dolandırıcılık yönteminin mucidiydi. Yarattığı sistemden 225 milyon dolarlık bir servet edindi.
Victor Lustig : ABD ve Avrupa’da yaptığı dolandırıcılık suçlarından dolayı tutuklanıp ünlü Amerikan hapishanesi Alkatraz’a gönderilmişti. Eiffel kulesini bir hurdacıya satmıştı.
Gerd Heidemann : Arkadaşlarıyla beraber yazdığı bir günlüğü Adolf Hitler’in diye bir sürü insana yutturdu. Dönemin en ünlü dergilerinden biri olan Stern de bu günlüğü 6 milyon dolara satın aldı.
Bernard Madoff : Amerika’nın en ünlü ve en büyük finans kurulularını dolandırdı. Aslında eskiden dünyanın en önemli borsalarından olan NASDAQ’ın başkanıydı.
Güney Zobu (Raki) : Genelde yasa dışı işler yapanları dolandırdığı için bu kişiler kendisini şikayet edemiyordu. Döviz bulundurmanın yasadışı olduğu yıllarda kendisinden döviz satın almaya çalışan kişileri dolandırıyordu.
Jordan Belfort : Belfort, borsa hakkında çok bilgisi olmayan yatırımcılara ucuz hisseleri pahalıymış gibi göstererek milyonluk satışlar yapıyordu.

Dolandırıcılık Suçu Şikayet, Zamanaşımı ve Uzlaştırma
Dolandırıcılık suçu, takibi şikayete bağlı suçlar kategorisinde değildir. Savcılık suçun işlendiğini öğrenir öğrenmez kendiliğinden soruşturma yapmak ve suçun işlendiği kanaatindeyse kamu davası açmak zorundadır. Dolandırıcılık suçu için şikayet süresi yoktur. Ancak suçun en basit halinde dava zamanaşımı süresi 8 yıl olduğundan en geç 8 yıl içinde şikayet hakkının kullanılarak olayın savcılığa bildirilmesi gerekir.

Basit dolandırıcılık suçu (TCK md.157), taraflar arasında uzlaştırma prosedürünün uygulanmasını gerektiren suçlardandır. Uzlaşma kapsamında olan suçlarda gerek soruşturma gerekse kovuşturma aşamasında, öncelikle uzlaştırma prosedürünün uygulanması, uzlaşma sağlanmazsa soruşturmaya veya yargılamaya devam edilmesi gerekir.

MADDE 157- Hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp, onun veya başkasının zararına olarak, kendisine veya başkasına yarar sağlayan kişi bu eylemiyle dolandırıcılık suçu işlemiş olur.

MADDE 158- Dolandırıcılık suçunun nitelikli halleri;
✓ Dinî inanç ve duyguların istismar edilmesi suretiyle,
✓ Kişinin içinde bulunduğu tehlikeli durum veya zor şartlardan yararlanmak suretiyle,
✓ Kişinin algılama yeteneğinin zayıflığından yararlanmak suretiyle,
✓ Kamu kurum ve kuruluşlarının, kamu meslek kuruluşlarının, siyasî parti, vakıf veya dernek tüzel kişiliklerinin araç olarak kullanılması suretiyle,
✓ Kamu kurum ve kuruluşlarının zararına olarak,
✓ Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle,
✓ Basın ve yayın araçlarının sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle,
✓ Tacir veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin ticari faaliyetleri sırasında,
✓ Kooperatif yöneticilerinin kooperatifin faaliyeti kapsamında,
✓ Serbest meslek sahibi kişiler tarafından mesleklerinden dolayı kendilerine duyulan güvenin kötüye kullanılması suretiyle,
✓ Banka veya diğer kredi kurumlarınca tahsis edilmemesi gereken bir kredinin açılmasını sağlamak maksadıyla,
✓ Sigorta bedelini almak maksadıyla,
işlenmesi hâlinde, NİTELİKLİ DOLANDIRICILIK suçu oluşur.​

Dolandırıcılar Önce Güveninizi Kazanır, Sonra Paranızı Çalar
Kurbanlarla iletişim kurmak için her yolu denerler: Telefon, geleneksel posta, e-posta ve internet. Güveninizi kazanırlar ve sizi tuzağa düşürdüklerinde sizden para isterler; ardından da parayı alıp kaçarlar. Sizi tuzağa çekmek için kullandıkları senaryolar sürekli değişir. Fakat kendinizi en yaygın dolandırıcılık türleri hakkında bilgilerle donatarak kendinizi ve arkadaşlarınızı ve ailenizi koruyabilirsiniz.

Kaporalar / Ön Ödeme: Bir ürün veya hizmet için bir ön ücret ödemek üzere para göndermeniz istenir

Gizli Müşteri: Bir para transferi hizmetini kullanarak para gönderme ve hizmeti değerlendirme amaçlı bir iş fırsatı için sizinle iletişim kurulur

Fazla ödeme: Mutabık kalınan fiyattan daha yüksek bir tutar için çek alırsınız ve fazlalık parayı para transferini kullanarak geri ödemeniz istenir, fakat çek sahtedir

İş fırsatları: Kabul edildiğiniz bir iş fırsatı için para göndermeniz istenir

Çekiliş / Ödül: Bir çekilişi/bahsi kazandığınıza ve ödülü almak için para göndermeniz gerektiğine dair bir bildirim alırsınız

Kiralık Mülk: Kiralık mülkle ilgilenirsiniz ve meşru görünen sebeplerden ötürü para göndermeniz istenir, fakat mülk gerçek değildir

Acil Durum / Yaşlılar: Bir acil durum için bir arkadaşa veya aile üyesine para göndermeniz istenir

İnternet Üzerinden Satın Alım: Çevrimiçi reklamı yapılan bir ürün, açık artırma ürünü veya hizmet için ödeme yapmak üzere para göndermeniz istenir

İlişki: Biriyle internet üzeride tanışırsınız, onunla bir ilişki kurarsınız ve ardından kendisine para göndermeniz istenir

Sahte Çek: Bir çek alırsınız ve meşru görünen bir sebepten paranın bir kısmını geri göndermeniz istenir, fakat çek sahtedir

Telefon Dolandırıcılarına Dikkat!
✓ Kendisini kamu görevlisi olarak tanıtıp, hattınızın teröristlerce kullanıldığını terör örgütlerine yardımda bulunduğunuzu söyleyen kişiler dolandırıcıdır. İTİBAR ETMEYİN!

✓ Size operasyon yaptıklarını söyleyecek ve bu operasyonda kullanmak için para ve altın isteyeceklerdir. İNANMAYIN!

✓ Savcı yada Polis sizden operasyon için yardım istemez. Kamu görevlileri sizden hesap numarası, para veya altın istemez. ALDANMAYIN!​

✓ Polis, Jandarma, Cumhuriyet Savcısı veya herhangi bir kamu personeli, hiçbir şekilde vatandaşlarımızdan elden ziynet eşyası, para teslimi veya havale-EFT yapılmasını katiyen talep etmez. Sizi telefonla arayarak kendisini Polis, Savcı, Asker olarak tanıtıp, bankaya para yatırmanızı veya bir yere para, altın bırakmanızı isteyenlere asla inanmayın.

Bedava tatil kazandınız
Türkiye’de gelir düzeyi düşük olan birçok vatandaş devre mülk ve devre tatil hissesi alarak yatırım yapıyor. Bu durumu fırsat bilen dolandırıcılar, yasal boşluklardan yararlanarak birçok vatandaşın umutlarını çalıyor. Devre mülk ve devre tatil üzerinden gerçekleştirilen dolandırıcılık furyasında milyonlarca kişi mağdur ediliyor.

Kendilerini polis, asker, savcı gibi sahte unvanlarla tanıtan dolandırıcılar, telefonla aradıkları şahıslara;​
✓ Terör örgütü veya bir suç şebekesi tarafından banka hesabının boşaltılacağı,
✓ Terör örgütü veya suç şebekesi tarafından telefon hattının kullanıldığı,
✓ Bir olayda suçlu olarak isminin geçtiği,
✓ Hesaplarındaki paraların çekilerek devlet güvencesi altına alınacağı,
✓ Şüphelilerin tespiti ve yakalanması amacıyla soruşturma başlatıldığı, gizli operasyon yürütüldüğü, deşifre edilmesi durumunda gözaltına alınacağı,
✓ İkamette bulunan altın ve ziynet eşyalarının hırsızlık olayında ele geçen eşyalar arasında olduğundan bahisle bir poşet veya çanta içerisine konularak belirtilen yere bırakılması gerektiği,
✓ Banka hesabının terör örgütü tarafından kullanıldığı öğrenildiğinden, banka hesabındaki paranın güvence altına alınması için verilecek hesap numarasına paranın aktarılması gerektiği,
✓ Operasyon bitimi parayı iade edecekleri,
gibi senaryolarla tehdit, korku ve panik hali oluşturarak vatandaşlarımızı dolandırmaktadırlar.

Sosyal Medya Dolandırıcılığı
Dolandırıcı şahıslar Facebook, Twitter, MySpace gibi sosyal medyalarda açtıkları sahte hesaplarla kendisini askerlik arkadaşınız, eşinizin-çocuğunuzun yakın bir arkadaşı veya uzaktan bir akrabanız gibi tanıtarak başının belada olduğunu, acilen paraya ihtiyacı olduğunu bildiren mesajlarla, belirli bir adrese para yollamanızı isteyerek sizleri mağdur edebilir.​

Toplantılar sürecinde, tüketicilere inşaat halindeki devre mülkler gösteriliyor. Çeşitli ikna çalışmalarından sonra hisse satışları gerçekleştiriliyor. Ardından ise şirket kayıplara karışıyor.

Facebook’tan Para İsteyen Olursa Dikkat Edin!
Yine sosyal medya hesaplarınızın internet sayfasında ekranın herhangi bir yerinde bulunan özellikle cep telefonu ve elektronik eşya satışı yapan sitelerde yapılan alışveriş neticesi gerçekleşen dolandırıcılık olaylarında artış tespit edilmiştir.

Piyasa fiyatının çok çok altında bir fiyatla satışa sunulan özellikle akıllı telefon ve bazı elektronik eşyalarla ilgili bu reklamlar tamamen dolandırıcılık amacıyla yayınlanan reklamlardır.

Bu tip sitelerden kesinlikle alışveriş yapmayın. Alacağınız ürünün piyasa değeriyle karşılaştırmasını kesinlikle yapın.Mağdur olduğunuz böylesi bir durum karşısında derhal şikâyet için en yakın emniyet birimine ya da Cumhuriyet Başsavcılığına müracaat ederek suç duyurusunda bulunun.​

ATM Dolandırıcılığı
Bankamatiklerde işlem yaparken;​
✓ Şifrenizi hiç kimseyle paylaşmayın.
✓ Tanımadığınız kişilerin yardım teklifini kabul etmeyin.
✓ Bankamatiklerde işlem yaparken teknik bir sorunla karşılaştığınızda, bulunduğunuz yerden ayrılmadan bankanızla irtibata geçin. ​

✓ Dolandırıcılar, giderek artan inandırıcı ve korkutucu çağrılarla cep telefonlarını aramalara boğuyor. Bu büyüklükte bir problemi çözmek, istenmeyen ve kötü niyetli çağrıları telefonunuza ulaşmadan tespit edip ortadan kaldırmak için üçüncü taraf uygulamalardan daha derine inen kapsamlı bir ağ içi taşıyıcı çözümü gerekiyor.

Kişisel Bilgilerinizi Tanımadığınız Kimselerle Paylaşmayın!
Sizi arayarak bir yıl önce yol yardımı veya sağlık sigortası yaptırmayı sesli onay ile kabul ettiğinizi ve 1200 TL borcunuzun olduğunu, ödenmezse hakkınızda yasal işlem yapılacağını söyleyen insanlara itibar etmeyin. Böyle bir telefon alırsanız bilin ki dolandırıcıların ağındasınız.​

İnternet üzerinden birisi ile anlaştınız ve sizi dolandırdı diyelim ne yapmalıyız ?
Oturduğunuz il veya ilçedeki Adliye’ye gidiniz. Adli Yargı Birimleri için tıklayınız.

Dolandırıldığınızı anladığınızda, dolandırıcılık durumunda ne yapmalısınız?
Dolandırıldığınızı anladığınızda; hemen 155 polis imdat telefonunu arayın, olay yeni olmuş ise ve şüpheli şahıs ile ilgili herhangi bir bilginiz (isim, telefon ve eşkal bilgisi gibi) var ise öncelikli olarak bildirim ve müracaatçı olmak için en yakın Polis Merkezimize gelin.

Acil ve bilinmesi gereken numaralar
Acil – 112
Belediye – 153
Polis – 155
Jandarma – 156
Sahil Güvenlik – 158

İnternet üzerinden ihbar
✓ Cumhurbaşkanlığı İletişim merkezi Telefon : 150
✓ Bilgi İhbar Merkezi Telefon: 0312 586 55 00
✓ Emniyet Genel Müdürlüğü, Online İhbar
✓ En Yakın Polis Merkezi