Bireysel Emeklilik Sistemi

Bireysel Emeklilik Sistemi borcum var mı?

Bireysel Emeklilik Sistemi (BES), bireylerin emeklilik dönemlerinde daha rahat yaşayabilmeleri, gelir elde ettikleri dönemdeki hayat standartlarını emeklilik dönemlerinde de koruyabilmeleri ve ihtiyaç duyacakları ek harcamalarını rahatça karşılayabilmeleri için mevcut kamu sosyal güvenlik sistemlerine tamamlayıcı olarak oluşturulan bir emeklilik sistemidir.

Bireysel Emeklilik Sistemi:
✓ Bireylerin emeklilik dönemlerinde, kendi birikimleri oranında ek bir gelir sağlamaya yönelik,
✓ Hazine Müsteşarlığı, Sermaye Piyasası Kurulu ve Emeklilik Gözetim Merkezi tarafından gözetim ve denetim altında tutulan ve özel emeklilik şirketleri tarafından faaliyetleri yürütülen,
✓ Gönüllü katılıma dayalı, kamu sosyal güvenlik sistemlerini tamamlayıcı bir emeklilik sistemidir.

BES, %25 devlet katkısı ile artık daha da avantajlı!
1 Ocak 2013’te başlayan yeni BES dönemiyle birlikte, artık BES daha avantajlı. Çünkü devlet tüm bireysel emeklilik katılımcılarına, ödedikleri katkı payının %25’i oranında ek katkı sağlıyor. Örneğin, hesabınıza 100 TL katkı payı yatırarak 25 TL devlet katkısından yararlanabilecek ve 125 TL’lik birikim yapabileceksiniz.

Güncel Haber:
YEP’te otomatik BES zorunlu oluyor
HAZİNE ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın, açıkladığı, 2019-2021 yıllarını kapsayan Yeni Ekonomi Programı’na (YEP) sigorta ve Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) de girdi.

Otomatik BES uygulaması zorunlu hale getirilecek. İster kamu olsun, ister özel sektör, 45 yaş altı tüm çalışanların işverenleri tarafından BES’e dahil edilmesini sağlayan otomatik katılım uygulaması, 2017 başında başlamıştı. İki sene içinde 12 milyona yakın çalışan sisteme giriş yaptı, bunların yüzde 60’a yakını sistemden çıktı; 5 milyon çalışan ise kalarak, tasarruf etmeye başladı. Çıkışların bu kadar fazla oluşu ise ekonomi yönetimini memnun etmedi.

İşte, Yeni Ekonomi Programı’nda yer alan otomatik BES’in yeniden yapılandırılarak daha sürdürülebilir hale getirilecek olmasından kasıt, uygulamanın zorunlu hale getirilmesi. Malum, otomatik katılım, zorunlu bir sistem değil; isteyen dilediği zaman sistemden ayrılabiliyor. Yeni düzenleme ile çalışanlar sistemden ayrılamayacak. Ne kadar süreyle? Öğrendiğime göre üç yıl süreyle. Daha açık bir anlatımla, çalışanlar, işverenleri tarafından sisteme dahil edilecek ve üç yıl boyunca da sistemden çıkamayacak; her ay maaşlarından belli bir miktar kesilip, tasarruf için emeklilik şirketlerine gönderilecek.

YEP’te yer alan bir diğer konu ise sigortacılıkta reasürans havuzu kurulacak olması. Adı da Türkiye Reasürans Havuzu. Amaç ne? Yıllardır, sigortacıların, belli başlı sektörlerde faaliyet gösteren şirketleri riskli görüp sigortalamadıkları ya da fahiş primlerle sigortaladıkları veya da sigorta için ek önlemler talep ettikleri şikayet konusudur. Mesela, tekstil alanındaki çırçır fabrikaları. Mesela, boya-kimya tesisleri. İşte, kurulacak olan Türkiye Reasürans Havuzu, bu şirketlerin sigortaya kolay ve ucuz ulaşmasını sağlayacak. Öğrendiğime göre de Türkiye Reasürans Havuzunu, Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK) yönetecek. Noyan Doğan _ Hürriyet 24 Eylül 2018

Kimler bireysel emeklilik sisteminden faydalanabilir?
​Fiil ehliyetine sahip olan, 18 yaş üzerindeki herkes bireysel emeklilik sistemine katılabilir.​

Sosyal Güvenlik Kurumu’dan hak kazanacağım bir emeklilik imkânı varken, neden bireysel emeklilik sistemini tercih edeyim?
​Çalıştığınız dönemde sahip olduğunuz mevcut hayat standartlarınızı, emeklilik döneminizde sadece Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan alacağınız emekli maaşı ile devam ettirmeniz mümkün olmayabilir. Bu sebeple bireysel emeklilik sistemini; emeklilik döneminizde size ek bir gelir sağlayan, o dönemdeki refah seviyenizi artırmayı amaçlayan, sosyal güvenlik sisteminin bir tamamlayıcısı olarak görmelisiniz.

Hiçbir sosyal güvenlik kurumuna dâhil olmayanlar için de bireysel emeklilik sistemi, emeklilik dönemlerinde sahip olacakları tek gelir kaynağı olarak düşünülmelidir.

En az ne kadar ödeyerek sisteme giriş yapabilirim?
​Seçeceğiniz ürünlerde “asgari katkı payı” tutarları tanımlanmıştır. En az bu tutarlar kadar ödeme yapabilirsiniz. Ödemelerinizde üst bir limit yoktur.​

Bireysel Emeklilikde yeni uygulamayla birlikte en önemli değişiklik Emeklilik Planlarındaki Giriş Aidatı ve yönetim gider kesintileri* 2016 başından itibaren artık yalnızca sözleşmenin ilk 5 yılında alınacaktır. Bu nedenle de 5. Yıldan sonra ödeyeceğiniz katkı payları doğrudan kesintisiz bir şekilde bireysel emeklilik birikiminize eklenecektir. Bu da katılımcılarımızın birikimlerini sistemde ne kadar uzun süre kalırlarsa bu nispette daha çok arttıracaktır.

Devlet, Bireysel Emeklilik Katılımcılarına % 25 oranda katkı payı verir. Eğer;
✓ 0-3 yıl içinde sistemden çıkarsanız bu katkı payının %0′ ını,
✓ 3. yılın sonunda %15′ini,
✓ 6. yılın sonunda %35′ini,
✓ 10. yılın sonunda %60′ını,
emeklilik hakkına sahip olduğunuzda ise tamamını alabilirsiniz.
Ayrıca sistemden ilişiğini kesen yatırımcılara sağlanan ödemeler, yatırılan tutarın kapsadığı getiri tutarı üzerinden stopaj kesintisine tabidir. Stopaj kesintisi oranı,

Bireysel Emeklilik Sistemi gönüllü katılım esasına dayanan bir sistem olmakla birlikte, Türkiye’de yapılan düzenleme ile 1 Ocak 2017 tarihinden itibaren zorunlu hale gelmiştir. Otomatik katılım olarak da ifade edilen sistemden ayrılmak isteyenler, ilk 2 ayın ardından sistemden çıkabilirler.

Zorunlu BES kimleri kapsıyor?
T.C. Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren uygulama, 45 yaşın altında Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan kamu ve özel sektör çalışanlarının tamamını kapsamaktadır.

Maaşlardan ne kadar BES kesintisi yapılacak?
BES sistemine katılmanız halinde prime esas kazancın %3’ü çalışanların maaşlarından kesilecek ve sisteme aktarılacaktır. Ancak isteyenler daha fazla kesinti yapılmasını da talep edebilmektedir. Üst sınırla ilgili bir kısıtlama bulunmamaktadır. Sistemde kalınması durumunda her ay katkı paylarına devlet %25 oranında katkıda bulunacaktır.

Otomatik BES İptali Nasıl Yapılır?

Mevcutta Bireysel emekliliğiniz var, yeni bir emeklilik sözleşmesi yapacak durumunuz yok ya da emekliliğiniz için siz yatırım yapıyorsunuz. Otomatik BES ‘inizi iptal ettirmek istiyorsunuz süreç nasıl olacak? Bu konuda detaylı bilgi edinmek için bakınız; Otomatik Bes iptali nasıl yapılır?

Otomatik BES ne zaman başladı, başlayacak?
✓ Çalışan sayısı 1.000 ve üzeri olan şirketler; 1 Ocak 2017
✓ Çalışan sayısı 250 – 999 arasında olan şirketler; 1 Nisan 2017
✓ Çalışan sayısı 100 – 249 arasında olan şirketler; 1 Temmuz 2017
✓ Çalışan sayısı 50 – 99 arasında olan şirketler; 1 Ocak 2018
✓ Çalışan sayısı 10 – 49 arasında olan şirketler; 1 Temmuz 2018
✓ Çalışan sayısı 5 – 9 arasında olan şirketler; 1 Ocak 2019

✓ Sistemden emeklilik hakkı kazananlar ile bu sistemden vefat, maluliyet veya tasviye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlar için %5,
✓ 10 yıl süreyle sistemde kalmakla birlikte sistemden emeklilik hakkı elde etmeden ayrılan katılımcılar için %10,
✓ 10 yıldan az süreyle sistemde kalarak ayrılan katılımcılar için ise %15’tir.
Bunun anlamı şudur; Bireysel Emeklilik Sistemi kısa vadeli bir yatırım aracı değildir. Eğer gerçekten uzun vadeli bir yatırım düşünüyorsanız bu sistem oldukça faydalıdır. Ayrıca sisteme yaş olarak ne kadar genç girerseniz o kadar avantajlı olursunuz. Bunun nedeni yatırılan tutarların boyutudur. Örneğin, 45 yaşında sisteme dahil olan birinin yatırdığı tutar ve aldığı devlet desteği; 20 yaşında sisteme dahil olan birinin yatırdığı tutar ve aldığı devlet desteğinden çok daha az olacağından emekli olduğunda bu tutarlar fark yaratacaktır.

Bu hizmeti kullanarak, bireysel emeklilik sistemi ve otomatik katılım sistemi kapsamındaki sözleşmelerinizin bulunduğu emeklilik şirketleri ve sözleşmeleriniz için hesaplanan son iki yıla ait devlet katkısı tutarlarını sorgulayabilirsiniz.
e-Devlet Emeklilik Gözetim Merkezi : Bireysel Emeklilik ve Otomatik Katılım Sistemlerinde Devlet Katkısı Sorgulama için tıklayın

BES Sorgulama ve Bakiye Öğrenme İşlemleri
Bireysel emeklilik sistemi katılımcılarının emeklilik şirketlerine ödedikleri katkı payları karşılığı alınan emeklilik yatırım fonları ile hesaplarına yatırılan devlet katkısı fon, adet ve tutar bilgilerinin takip ve kontrolünü yapmak için E-Devle şifreniz ile Takasbank aracılığı ile BES fon bakiye raporu, BES Bakiye hareketlerini, BES hesap durumunuzu ve bilgilendirme email ve sms ayarlarınızı kolaylıkla yapabilirsiniz.

Bu hizmet ile, bireysel emeklilik sistemi katılımcıları hesaplarında mevcut fon değerleri ile birlikte hesaplarına aktarılan devlet katkısı tutarlarını fon adedi ve piyasa değeri cinsinden kontrol edebilmekte, hesap hareketlerini izleyebilmektedir.
Takasbank İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş.
Bireysel Emeklilik İşlemleri : Bireysel Emeklilik İşlemleri için tıklayın

BES Takasbank Bilgilendirme Sistemi’ne giriş yaparak yapabileceğiniz işlemler şunlardır.
✓ BES Fon Bakiye Raporu almak
✓ BES Hesap Hareket Raporu almak
✓ BES Sözleşme Bilgisi Raporu almak
✓ BES Hesap Durumu Raporu almak
✓ BES Bilgilendirme işlemleri
✓ BES Toplam Bakiye Öğrenme

Son Düzenleme (Güncelleme): Bireysel Emeklilik Sistemi’nde otomatik katılım yönetmeliği değişti. Buna göre, cayma hakkını kullananlar 3 yıl içinde yeniden sisteme otomatik girecek. Hazine ve Maliye Bakanlığı, otomatik katılım süresini 5 yıla kadar uzatılabilecek. (27.12.2018)

Bireysel Emeklilik Mevzuatı, Yönetmelik, Tebliğ ve Genelge Taslakları
EGM linki – mevzuat & Yönetmelik, Tebliğ, Genelge Taslakları için tıklayın