Borç ile ilgili Kanunlar

Borç Kavramı

Borç, hukuki bir ilişki çerçevesinde, bir kişinin diğerine belirli bir şeyi yapma, yapmama, verme veya vermeme yükümlülüğüdür. Borç, genellikle bir sözleşme veya yasal düzenleme sonucu ortaya çıkar ve taraflar arasındaki maddi ilişkiyi düzenler. Borç, genel olarak bir alacaklı ve bir borçlu arasında geçerli olan bir hukuki ilişkidir. Alacaklı, bir talepte bulunma hakkına sahiptir ve borçlu bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür.

Borç İlişkisinin Unsurları

Bir borç ilişkisi, genellikle belirli unsurları içerir. Bu unsurlar, borç ilişkisinin doğuşunu ve yürütülmesini düzenleyen temel kavramları içerir:

• Taraflar (Alacaklı ve Borçlu)
  Borç ilişkisinin en temel unsurlarından biri, bir alacaklı ve bir borçlu arasındaki taraflardır. Alacaklı, bir şey talep eden tarafken, borçlu ise talebi yerine getirmekle yükümlü olan taraftır.
• Borç Konusu
  Borç ilişkisinin bir diğer önemli unsuru, borç konusudur. Borç konusu, borçlunun belirli bir eylemi yerine getirmesi veya bir şeyi teslim etmesi gereken somut veya soyut bir değeri ifade eder. Örneğin, bir malın teslimi, bir hizmetin sağlanması veya bir para ödemenin yapılması gibi.
• Borç İfa Zamanı ve Yeri
  Borç ilişkisinde, borçlunun yükümlülüğünü yerine getirmesi gereken belirli bir zaman ve yer belirlenir. Bu, borçlunun taahhüt ettiği eylemi veya ödemeyi belirli bir süre içinde veya belirli bir yerde gerçekleştirmesi anlamına gelir.
• Hukuki Sebep
  Borç ilişkisinin geçerli bir hukuki dayanağı olmalıdır. Bu genellikle bir sözleşme, kanun veya hukuki düzenleme olabilir. Hukuki sebep, borç ilişkisinin geçerliliğini ve bağlayıcılığını sağlar.
• Hak ve Yetki
  Borç ilişkisinde tarafların hak ve yetkileri belirli bir düzen içinde düzenlenmiştir. Alacaklı, borçlunun yükümlülüğünü talep etme hakkına sahiptir ve bu hakkı kullanabilecek yetkiye sahiptir.
• Mümkünlük ve Yasallık
  Borç, mümkün ve yasal bir şeyi içermelidir. Yani, borç konusu, gerçekleştirilebilir ve hukuka uygun olmalıdır.

Bu unsurlar, borç ilişkisinin temel yapı taşlarını oluşturur ve taraflar arasında adil, şeffaf ve hukuki bir ilişkinin temelini sağlar. Her borç ilişkisi, bu unsurları içerir ancak detayları, sözleşmenin türüne, tarafların anlaşmalarına ve ilgili hukuki düzenlemelere bağlı olarak değişebilir.

Borçlar Hukuku ve Türk Kanunları: Temel Başlıklar

Borçlar hukuku, bireyler ve kurumlar arasındaki maddi ilişkileri düzenleyen, sözleşme ve yasal yükümlülükleri belirleyen önemli bir hukuki alandır. Türkiye’de borçlar hukukuyla ilgili temel yasal düzenlemeler Türk Borçlar Kanunu (TBK) ve ilgili diğer mevzuatlar tarafından sağlanmaktadır. İşte borçlar hukukuyla ilgili temel başlıklar:

• Türk Borçlar Kanunu (TBK)
  Türk Borçlar Kanunu, Türkiye’de borçlar hukukunu düzenleyen ana belgedir. 2011 yılında yürürlüğe giren bu kanun, alacaklı ve borçlu arasındaki ilişkileri, sözleşmeleri, sorumlulukları ve diğer temel borçlar hukuku konularını detaylı bir şekilde ele almaktadır. TBK, genel hükümlerin yanı sıra özel hükümleriyle de çeşitli borç ilişkilerini düzenler.Türk Borçlar Kanunu’nun 2. maddesinde, “Bir borç ilişkisi, iki veya daha fazla kişinin karşılıklı hak ve borçları içerir.” hükmü yer almaktadır. Bu hükme göre, bir borç ilişkisi, en az iki kişi arasında kurulan ve bu kişilerin karşılıklı hak ve borçları içeren bir ilişkidir.Türk Borçlar Kanunu, borçlar hukukunun temel kavramlarını, borçların türlerini, borçların doğuş şekillerini, borçların yerine getirilmesini, borçların sona ermesini düzenlemektedir.
• Borçlar Kanunu Hükümlerinin Uygulanmasına Dair Yönetmelik
  TBK’nın uygulanmasına ilişkin detayları belirleyen yönetmelik, kanunun günlük hayatta nasıl uygulanması gerektiğini açıklar. Bu yönetmelik, pratik uygulama açısından rehberlik sağlar.
• Türk Ticaret Kanunu (TTK)
  Ticari işlemleri düzenleyen Türk Ticaret Kanunu, ticaret alanındaki borçlarla ilgili hükümleri içerir. Ticari borç ilişkileri, TTK tarafından belirlenen esaslara göre yönetilir.
• İcra ve İflas Kanunu
  Borçlunun ödeme yapmaması durumunda alacaklı tarafından başvurulan icra ve iflas işlemlerini düzenleyen bu kanun, borçlunun mülkiyetindeki varlıkların haczedilmesi ve alacaklının haklarının korunması gibi konuları kapsar.
• Tüketici Koruma Kanunu:
  Tüketicilerle işletmeler arasındaki borç ilişkilerini düzenleyen bu kanun, tüketicilerin haklarını korumayı amaçlar. Satış sözleşmeleri, mesafeli satışlar ve tüketiciyi korumaya yönelik diğer hükümleri içerir.

Borçlar ile ilgili Türk kanunları, kişilerin hak ve yükümlülüklerini belirleyen önemli kanunlardır. Bu kanunları bilmek, kişilerin hak ve yükümlülüklerini daha iyi anlamalarına ve bu hak ve yükümlülükleri korumalarına yardımcı olmaktadır.

Özel Kanunlar

Türk Borçlar Kanunu’nun yanı sıra, borçlar ile ilgili bazı özel kanunlar da bulunmaktadır. Bu kanunlar, belirli bir tür borcu veya borcun belirli bir konusunu düzenlemektedir.

Özel kanunlardan bazıları şunlardır:

• Ticari borçlar ile ilgili olarak 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu
• Taşınmaz satış sözleşmeleri ile ilgili olarak 818 sayılı Borçlar Kanunu’nun 227. maddesi
• Kira sözleşmeleri ile ilgili olarak 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 299. maddesi
• Eser sözleşmeleri ile ilgili olarak 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 470. maddesi
• Vekalet sözleşmeleri ile ilgili olarak 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 502. maddesi
• Tüketici sözleşmeleri ile ilgili olarak 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun
• Kredi sözleşmeleri ile ilgili olarak 5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu
• Sigorta sözleşmeleri ile ilgili olarak 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun, 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu, 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu

Bu kanunlar, Türk Borçlar Kanunu’nun genel hükümlerine tabi olmakla birlikte, belirli bir tür borca veya borcun belirli bir konusuna ilişkin özel hükümleri de içermektedir.

Gelire giren kazanç ve iratlar

Türkiye’de gelir vergisi, gerçek kişilerin bir takvim yılı içinde elde ettikleri kazanç ve iratların safi tutarına uygulanmaktadır. Gelir, bir gerçek kişinin bir takvim yılı içinde elde ettiği kazanç ve iratların safi tutarıdır.

Gelire giren kazanç ve iratlar, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 2. maddesinde şu şekilde sayılmıştır:

• Ticari kazançlar
• Ziraî kazançlar
• Ücretler
• Serbest meslek kazançları
• Gayrimenkul sermaye iratları
• Menkul sermaye iratları
• Diğer kazanç ve iratlar

Ticari kazançlar, her türlü ticari ve sınaî faaliyetlerden doğan kazançlardır. Ticari kazançlar, gerçek usulde veya basit usulde vergilendirilebilir.

Ziraî kazançlar, tarım, hayvancılık, ormancılık ve balıkçılık faaliyetlerinden doğan kazançlardır. Ziraî kazançlar, gerçek usulde veya basit usulde vergilendirilebilir.

Ücretler, işverene tabi ve belirli bir iş karşılığında yapılan hizmetlerden elde edilen kazançlardır. Ücretler, gerçek usulde veya götürü usulde vergilendirilebilir.

Serbest meslek kazançları, serbest meslek faaliyetlerinden elde edilen kazançlardır. Serbest meslek faaliyeti, sermayeden ziyade beden veya zekâ gücünün kullanılmasıyla yapılan, ticari mahiyette olmayan ve ticari kazanç sayılmayan faaliyetlerdir. Serbest meslek kazançları, gerçek usulde vergilendirilir.

Gayrimenkul sermaye iratları, gayrimenkullerin kiraya verilmesinden, irtifak haklarının kiraya verilmesinden veya bu hakların başka şekillerde değerlendirilmesinden elde edilen kazançlardır. Gayrimenkul sermaye iratları, gerçek usulde veya basit usulde vergilendirilebilir.

Menkul sermaye iratları, menkul kıymetlerin (hisse senedi, tahvil, bono, vb.) alım satımından,> menkul kıymetlere dayalı olarak yapılan işlemlerden, para piyasası araçları ve diğer sermaye piyasası araçlarından elde edilen kazançlardır. Menkul sermaye iratları, gerçek usulde vergilendirilir.

Diğer kazanç ve iratlar, yukarıda sayılan kazanç ve iratların dışında kalan ve gelir vergisine tabi tutulan kazanç ve iratlardır. Diğer kazanç ve iratlar, 80.maddede sayılmıştır.

Gelire giren kazanç ve iratlar, gelir vergisi mükellefleri tarafından beyanname ile bildirilir ve vergilendirilir.

🔵 GİB Vergi Mevzuatı
🔵 Mevzuat Bilgi Sistemi

Borçlar hukuku, toplumda var olan maddi ilişkilerin düzenlenmesi açısından büyük bir öneme sahiptir. Türk Borçlar Kanunu ve ilgili diğer mevzuatlar, bireyler ve işletmeler arasındaki borç ilişkilerini adil ve şeffaf bir şekilde düzenlemeyi amaçlamaktadır. Ancak, her durum özeldir ve hukuki konularda profesyonel bir görüş almak her zaman önemlidir. Bu makale, borçlar hukukuyla ilgili temel başlıkları anlamak için bir başlangıç noktası olarak hizmet etmektedir.